Tessa en Pieter in Mozambique

Het is al lang geleden sinds ik mijn bijdrage heb geleverd aan deze site! Erg jammer, vind ik soms, maar tegelijkertijd is het soms zo druk dat ik gewoon geen zin heb om s’avonds weer achter de computer te gaan zitten. Het feit dat ik niets schrijf betekent niet dat er niets gebeurt! Eigenlijk gebeurt er te veel om het allemaal te kunnen opschrijven. Maar goed, bij deze zal ik maar weer eens een poging wagen…

Soms moet ik oppassen dat ik mij niet te druk maak hier … 4 studiejaren met een team van 9 mensen draaiende houden is zeker niet eenvoudig! En dan heeft iedereen maar een beeld van Afrika dat het allemaal zo gemoedelijk is – het gaat hier zeker niet altijd the African way zoals jullie misschien wel denken maar muitas das vezes, estamos todo dia a correr (vaak zijn we de hele dag aan het rennen). De meeste Mozambikanen die ik ken hebben verschillende banen: overdag, s’avonds en in het weekend, om meer geld bij elkaar te sprokkelen. Vrije tijd en hobbies kennen ze amper, want ja, de familie heeft natuurlijk ook aandacht nodig! Het resultaat is vaak dat voor geen enkele baan de inzet 100% kan zijn. Dat is ook the African way.

Door gebrek aan personeel en een enorme toename aan activiteiten ben ik sinds januari aan het les geven als tutor in de tutorgroepen van het 4de jaar. De studenten uit dit jaar zijn toen begonnen met het volgen van dubbele blokken/ vakken. Voor mij betekent dit veel meer werk omdat ik naast mijn hoofdtaken (organisatorische & coordinatie-taken mbt problem based learning van de faculteit, organiseren en opzetten van het curriculum, coordinatie van blok-ontwikkeling door andere tutoren, begeleiden & supervisie van tutoren in hun onderwijstaken om maar een paar taken te noemen) ook met veel inhoudelijke taken bezig ben. Zo ben ik de afgelopen maanden bezig geweest om het blok internationaal privaatrecht te ontwikkelen – het eerste 4de jaars blok dat in januari van start ging en waarvan studenten in de eerste week van maart tentamen hebben afgelegd. Een blok in het portugees en volgens mozambikaans recht ontwikkelen is niet niets (zo heb ik toch nog iets aan de vakken rechtsvergelijking die ik ooit in Maastricht heb gevolgd). Ik ben best een beetje trots op mezelf. Mijn Portugese collega João was zelfs verbaasd hoe goed ik portugees schrijf – ik denk dat het in vergelijking met sommige Mozambikaanse collega’s of studenten niet slecht is maar wel verre van perfect natuurlijk! In ieder geval was het een pittig tentamen en van de 53 studenten hebben 12 het niet gehaald, maar het doet me goed om te zien dat het merendeel van de studenten er hard voor heeft gestudeerd. En ik heb veel van hen geeist (het niveau was zeker niet veel lager dan in NL).

Ondertussen zijn de tutorgroepen van het volgende 3de jaars blok internationaal recht van start gegaan. De studenten uit mijn groep zijn weer erg gemotiveerd en bereiden de tutorgroepen goed voor. Daarnaast probeer ik tijd vrij te maken voor begeleiding van docenten (waarvoor ik eigenlijk hier ben, een vorm van capacity building, dus). Concreet betekent dit dat ik zal deelnemen aan de tutorsessies van mijn collega’s en hen dan achteraf feedback zal geven over hoe het is gegaan. Ook zijn mijn collega Félix en ik bezig – in samenwerking met de onderwijskunde faculteit – een training te plannen bestaand uit ca. 7 workshops met betrekking tot PBL onderwijs. Hoop dat dat allemaal lukt, want ondertussen ben ik ook bezig een van de laatste 4de jaars blokken mensenrechten & regionale integratie te ontwikkelen dat vanaf mei gaat lopen. Druk genoeg dus.

We willen graag onze nieuwe dekaan uitnodigen voor de workshops PBL. Tot nu toe lijkt hij helaas nog niet zo geinteresseerd te zijn in onze onderwijs-activiteiten - wij hebben hem al meerdere malen uitgenodigd een onderwijsgroep bij te wonen - om de dynamiek daarvan te proeven - maar hij zegt steeds dat hij geen tijd heeft. Hij is heel druk met de financieën van de faculteit en andere organisatorische zaken (die hij naar mijn mening voor een groot deel aan de financiële directeur zou moeten overlaten). Verder heb ik gemerkt dat hij niet altijd op de faculteit aanwezig is - als pater is hij ook druk met bezigheden in de kerk. Het is een vriendelijke & sympathieke man, rond de 35, maar helaas heeft hij weinig werkervaring. Het lijkt me ook niet makkelijk als je net 7 jaar in Rome hebt gestudeerd en gepromoveerd bent en dan ineens allemaal managament-taken op je moet nemen terwijl je de organisatie niet kent en weinig echte werkervaring hebt. Daarom lijkt het me juist van belang dat hij het product van de organisatie – de onderwijs-activiteiten – leert kennen en natuurlijk de mensen die daarmee bezig zijn. Ik heb voorgesteld om een wekelijks overleg te plannen met hem Félix, Abílio en mij om de lopende zaken te bespreken. De communicatie is namelijk ook een van de zaken die verbeterd zou moeten worden. We proberen hem zo goed mogelijk op weg te helpen – nu nog afwachten of het allemaal lukt.

Alsof het feit dat we veel te weinig personeel hebben en met 9 mensen de hele studie bestaand uit 4 jaren draaiende houden nog niet voldoende is, vertrekt binnenkort wéér een van onze beste docenten. Luís heeft een master mensenrechten in Zuid-Afrika gedaan en gaat werken voor de Nederlandse NGO SNV hier in Nampula. Leuk voor hem en ik gun het hem – maar stom voor ons. Dit is een van de grote problemen in ontwikkelingslanden in Afrika - en vooral in Mozambique waar het gebrek aan hoogopgeleide mensen groot is: NGO's zijn in principe de grote concurrenten van lokale organisaties en overheidsinstellingen. Zodra wij op de faculteit een goed iemand hebben die voor ons werkt en door ons getraind is gaat diegene naar een tijdje bij voorkeur voor een internationale NGO werken omdat salaris en arbeidsvoorwaarden daar veel beter zijn. Tenslotte zitten wij (de lokale organisatie dus) zonder voldoende goede mensen, moeten we weer nieuwe mensen aannemen, die weer opleiden….een vicieuze cirkel dus..... en voor ons heel vervelend (en niet bepaald bevorderlijk voor de ontwikkeling). Daarnaast zou natuurlijk ook het personeelsbeleid van de universiteit moeten verbeteren en daar zijn ze momenteel ook mee bezig (maar concurreren met NGO’s zal toch moeilijk blijven).

Ook al zijn er wel ups & downs, ik vind het werk hier met de studenten en sommige collega’s over het algemeen nog steeds wel erg leuk. Helaas is de situatie hier binnen de organisatie op dit moment zeker niet ideaal en ik merk dat het jammer genoeg langzaam toch bergafwaarts gaat, over kwaliteit gesproken. Hoe kan het anders met zo weinig mensen die zo veel moeten doen. Toch denk ik dat het in vergelijking met andere Mozambikaanse organisaties erg goed loopt hier. Ook ben ik ervan overtuigd, dat dit werk hier zin heeft. Investeren in onderwijs is zeker in Mozambique van groot belang en betekent investeren in een nieuwe generatie die wederom haar bijdrage kan leveren in de maatschappij. En als we geluk hebben heeft dit dan een multiplier effect. Ik hoop dat we met de workshops iets aan team-building en onderwijs-kwaliteit kunnen doen en daarnaast zou het natuurlijk van belang zijn dat onze nieuwe dekaan actief meedoet…dat blijft vooralsnog afwachten…

Het is een druk leven hier en het kost soms veel energie - ook door de temperaturen af en toe - maar tegelijkertijd is het zeker boeiend en interessant en zou ik het niet willen missen! Je hebt de vrijheid om initiatieven te ontplooien en veel verschillende zaken aan te pakken (alhoewel het nooit ophoudt en je altijd de indruk krijgt dat je toch te weinig doet). Mijn hoofd-doelstellingen voor dit semester zijn de goede afronding van het laatste jaar van de PBL opleiding (de Licenciatura); het begeleiden van collega’s en dan hoop ik erin te slagen om de directeur meer in het systeem te integreren en enthousiast te maken voor PBL.

Over een half jaar mogen jullie mij vragen of het is gelukt!