sexta-feira, fevereiro 03, 2006
Handen uit de mouwen
Nampula, Mozambique
Mijn eerste echte werkweek duurde maar 4 dagen – vandaag is het vrijdag en een “feriado” (dia dos heroes, de dag waarop Eduardo Mondlane werd vermoord), tijd om bij te komen, dus. En dat is wel nodig, want we zijn allebei erg moe en hebben weinig energie. We hebben sinds onze aankomst in Mozambique natuurlijk ook behoorlijk veel gereisd, bovendien moeten we aan het klimaat wennen (en aan zo veel meer). Af en toe is het even op je tanden bijten….maar goed, dat wisten we en een dipje hoort er bij.
Deze week hebben we samen met Radja – een Mozambikaanse makelaar die ons helpt met het vinden van een huis – vier huizen bezocht, helaas niet helemaal onze smaak. Althans, het lijkt ons toch wel fijn om een beetje privacy te hebben (zonder 15 familieleden in je achtertuin te hebben wonen) en een buitenplek zou ook niet verkeerd zijn, we zitten tenslotte in een warm land. Vandaag zouden we weer met hem afspreken. Helaas kwam hij steeds niet opdagen, ook iets waar we nog aan moeten wennen. Maar we geven de hoop niet op: Morgen hebben we met de eigenaar van het huis afgesproken dat we een week geleden met Roos (een NL collega die bij de onderwijskunde-faculteit werkt) hebben bekeken. Misschien kunnen we dan wel knopen doorhakken…
Het werk op de faculteit bevalt tot nu toe goed. Natuurlijk is het af en toe nog een beetje wennen aan al dat Portugees, maar dat komt wel. Ik zit samen met Maarten (mijn voorganger) die hier nog 2 maanden blijft, Geert – een Nederlander die met een Mozambikaanse is getrouwd en part-time bij de rechtenfaculteit werkt – en Felix, een Mozambikaanse collega die de taken van Maarten gaat overnemen op een kamer. Het is een hele fijne ruimte met veel ramen en 2 plafondventilatoren, de computer is ook geïnstalleerd, nu nog een fijne bureaustoel om RSI te voorkomen….
Ik heb al een college bijgewoond en een onderwijsgroep bekeken…helaas kwam beide malen de docent niet opdagen en moest op korte termijn vervanging worden geregeld. Dat komt hier wel vaker voor – je moet dus wel kunnen improviseren.
Gisteren ben ik samen met onze NL rector Cornelia en Silvia en Gerrit van ICCO naar een tribunal in een van de bairros (huttenwijken) geweest. Het overgrote deel van de stadsbevolking woont hier. De meeste bairros hebben ook een tribunal waar alle geschillen die zich in de wijk voordoen worden beslecht. Niet te vergelijken met wat wij onder een rechtbank verstaan!
We stappen uit de auto en worden verwelkomd door zes rechters, die door de bewoners van de bairro plenair zijn gekozen en benoemd. Zij hebben geen rechten gestudeerd, hun primaire taak om tussen de partijen te bemiddelen zodat deze tot een oplossing van het geschil komen. Komen ze er niet uit, dan wordt de zaak doorverwezen naar de “formele” rechtbank in de stad.
De rechtenfaculteit heeft een project met zes tribunais. Ze worden regelmatig door studenten bezocht, voor hen is het vaak de eerste keer dat zij in een huttenwijk komen. De samenwerking blijkt voor beide kanten heel nuttig omdat zij veel van elkaar kunnen leren.
De meeste zaken die door het tribunal worden beslecht gaan over onderwerpen als scheiding, erfrecht en geschillen over grond. Erg frustrerend om van de juizes (rechters) te horen dat de vrouw vaak het onderspit delft, sterker nog, mensonwaardig wordt behandeld. Als een vrouw bijvoorbeeld weduwe wordt is zij volgens Mozambikaans recht de erfgenaam. In de realiteit gebeurt het vaak dat haar alles wordt ontnomen (ook de kinderen) door de broers van haar man. De armoede is zo groot dat vaak zelfs haar kinderen met hun ooms samenspannen en de moeder in de steek laten (of zij wordt om het leven gebracht…niemand die er zich druk om maakt).
Behalve het geslacht speelt ook de politiek een grote rol bij de tribunais. Felix vertelde me dat het vrijwel nooit voorkomt dat iemand van de oppositiepartij Renamo een geschil wint. De studenten proberen om hun kennis over het formele Mozambikaanse recht aan de juizes door te geven en kunnen hopelijk een steentje bijdragen tot het verbeteren van de situatie…
Mijn eerste echte werkweek duurde maar 4 dagen – vandaag is het vrijdag en een “feriado” (dia dos heroes, de dag waarop Eduardo Mondlane werd vermoord), tijd om bij te komen, dus. En dat is wel nodig, want we zijn allebei erg moe en hebben weinig energie. We hebben sinds onze aankomst in Mozambique natuurlijk ook behoorlijk veel gereisd, bovendien moeten we aan het klimaat wennen (en aan zo veel meer). Af en toe is het even op je tanden bijten….maar goed, dat wisten we en een dipje hoort er bij.
Deze week hebben we samen met Radja – een Mozambikaanse makelaar die ons helpt met het vinden van een huis – vier huizen bezocht, helaas niet helemaal onze smaak. Althans, het lijkt ons toch wel fijn om een beetje privacy te hebben (zonder 15 familieleden in je achtertuin te hebben wonen) en een buitenplek zou ook niet verkeerd zijn, we zitten tenslotte in een warm land. Vandaag zouden we weer met hem afspreken. Helaas kwam hij steeds niet opdagen, ook iets waar we nog aan moeten wennen. Maar we geven de hoop niet op: Morgen hebben we met de eigenaar van het huis afgesproken dat we een week geleden met Roos (een NL collega die bij de onderwijskunde-faculteit werkt) hebben bekeken. Misschien kunnen we dan wel knopen doorhakken…
Het werk op de faculteit bevalt tot nu toe goed. Natuurlijk is het af en toe nog een beetje wennen aan al dat Portugees, maar dat komt wel. Ik zit samen met Maarten (mijn voorganger) die hier nog 2 maanden blijft, Geert – een Nederlander die met een Mozambikaanse is getrouwd en part-time bij de rechtenfaculteit werkt – en Felix, een Mozambikaanse collega die de taken van Maarten gaat overnemen op een kamer. Het is een hele fijne ruimte met veel ramen en 2 plafondventilatoren, de computer is ook geïnstalleerd, nu nog een fijne bureaustoel om RSI te voorkomen….
Ik heb al een college bijgewoond en een onderwijsgroep bekeken…helaas kwam beide malen de docent niet opdagen en moest op korte termijn vervanging worden geregeld. Dat komt hier wel vaker voor – je moet dus wel kunnen improviseren.
Gisteren ben ik samen met onze NL rector Cornelia en Silvia en Gerrit van ICCO naar een tribunal in een van de bairros (huttenwijken) geweest. Het overgrote deel van de stadsbevolking woont hier. De meeste bairros hebben ook een tribunal waar alle geschillen die zich in de wijk voordoen worden beslecht. Niet te vergelijken met wat wij onder een rechtbank verstaan!
We stappen uit de auto en worden verwelkomd door zes rechters, die door de bewoners van de bairro plenair zijn gekozen en benoemd. Zij hebben geen rechten gestudeerd, hun primaire taak om tussen de partijen te bemiddelen zodat deze tot een oplossing van het geschil komen. Komen ze er niet uit, dan wordt de zaak doorverwezen naar de “formele” rechtbank in de stad.
De rechtenfaculteit heeft een project met zes tribunais. Ze worden regelmatig door studenten bezocht, voor hen is het vaak de eerste keer dat zij in een huttenwijk komen. De samenwerking blijkt voor beide kanten heel nuttig omdat zij veel van elkaar kunnen leren.
De meeste zaken die door het tribunal worden beslecht gaan over onderwerpen als scheiding, erfrecht en geschillen over grond. Erg frustrerend om van de juizes (rechters) te horen dat de vrouw vaak het onderspit delft, sterker nog, mensonwaardig wordt behandeld. Als een vrouw bijvoorbeeld weduwe wordt is zij volgens Mozambikaans recht de erfgenaam. In de realiteit gebeurt het vaak dat haar alles wordt ontnomen (ook de kinderen) door de broers van haar man. De armoede is zo groot dat vaak zelfs haar kinderen met hun ooms samenspannen en de moeder in de steek laten (of zij wordt om het leven gebracht…niemand die er zich druk om maakt).
Behalve het geslacht speelt ook de politiek een grote rol bij de tribunais. Felix vertelde me dat het vrijwel nooit voorkomt dat iemand van de oppositiepartij Renamo een geschil wint. De studenten proberen om hun kennis over het formele Mozambikaanse recht aan de juizes door te geven en kunnen hopelijk een steentje bijdragen tot het verbeteren van de situatie…